Deze zomer met de auto naar Italië gereden. Verbazingwekkend dat je op één dag door zes landen kunt rijden. Vertrekkend uit Maastricht, door de Oostkantons van België, vervolgens Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, en tot slot Italië. Luxemburg en Liechtenstein hadden we ook nog kunnen aandoen.
Vijf grenzen en 1000 kilometer op één dag. Tot het verdwijnen van de binnengrenzen in Europa in 1993 kosten de douaneformaliteiten het vrachtverkeer zoveel tijd, dat de gemiddelde snelheid van een vrachtwagen ongeveer gelijk lag aan die van een postkoets. Het opheffen van de fysieke landsgrenzen heeft een enorme economische betekenis gehad in Europa.
In de informatiemaatschappij waarin we leven spelen digitale grenzen echter ook een rol. Probeer eens Uitzending Gemist van een ander EU-land te bekijken, of over de grens naar EredivisieLive te kijken. Het lukt niet. Nationale regels, eigendomsrechten, licenties e.d. zorgen voor belemmeringen van wat ook wel de Europese digitale interne markt wordt genoemd. Een economisch potentieel van 500 miljard ligt hier voor het grijpen, ongeveer 4% van het GDP van alle EU-landen tezamen.
Jammer dat de potentie van de digitale interne markt niet kan worden benut, juist in deze tijden van economische crisis. Onze “nikkelen” Neelie doet haar best, maar zelfs zij kan geen ijzer met handen breken. Haar voorstellen voor snel Internet in heel Europa zijn zelfs uit de nieuwe EU-begroting gehaald. Dat was een geweldige kans geweest om met name de nieuwkomers in de EU aan te sluiten op de informatiemaatschappij.
Bizarre paradox eigenlijk. Terwijl Europa baat heeft bij meer EU, willen de meeste nationale regeringen alleen maar minder EU. Ook in Nederland. Afijn, onze reis was ook niet geheel grenzeloos. In Zwitserland moesten we stoppen om het bekende tolvignet te kopen. Beelden van lang geleden worden weer realiteit: lange files, chagrijnige douaniers en het opgeluchte gevoel als je weer maar doorrijden.