Eind mei is het weer zover. De verkiezingen voor het Europees Parlement. Een vijfjaarlijkse barometer voor de legitimiteit en populariteit van Europa, de grootste economie van de wereld, met meer dan 500 miljoen inwoners.
Voor het grote publiek lijkt het weer een ver-van-mijn-bed show te worden. Europarlementariërs zijn namelijk amper bekend, laat staan dat mensen weten wat het Europees Parlement precies is en doet. We are not sexy and we know it, was een tijd geleden de titel van een spotje over het EP. De makers werden niet gesponsord door het EP, vandaar waarschijnlijk de rake titel. Heel wat beter dan de officiële slogan: actie, reactie, impact.
De opkomst voor de verkiezingen vertoont een dalende lijn. Europees gezien daalde het percentage van de eerste verkiezingen in 1979 tot de laatste in 2009 van 62% naar 43%. De percentages in Nederland steken daar nog schriller bij af: van 58% naar 37%. De opkomst bij de verkiezingen zegt natuurlijk ook iets over het feit hoe Europa leeft onder de bevolking van de verschillende lidstaten. Euroscepsis is namelijk niet alleen een typisch Nederlands verschijnsel.
Van het oude verhaal van ‘nooit meer oorlog’, dat lang de inspiratiebron was voor de Europese integratie, lijkt de houdbaarheidsdatum inmiddels te zijn verstreken. Zozeer zelfs, dat de Europese Commissie op verzoek van het Europees Parlement en de voorzitter van de Europese Raad, Herman van Rompuy (de ‘president’ van Europa) officieel op zoek is gegaan naar een nieuw motto voor de Europese Unie. In eurojargon heet dat “a new narrative”. Die “narrative” is er, na drie jaar, gekomen, met als titel: “the Mind and Body of Europe”. In een paar A4-tjes leggen kunstenaars, intellectuelen en wetenschappers, zichzelf daarbij vooral presenterend als burgers van Europa, uit waar dat nieuwe verhaal over moet gaan: een “state of mind” enerzijds, en een “political body” anderzijds.
Het kan zijn dat u de presentatie van dit nieuwe verhaal over Europa heeft gemist. Op de dag van de presentatie, 1 maart jongstleden om precies te zijn, willigt het Russisch Parlement namelijk het verzoek van president Poetin in om Russische burgers en belangen in de Oekraïne desnoods met geweld te beschermen. Hoe het oude verhaal opeens weer het nieuwe verhaal kan worden. De crisis in de Oekraïne laat namelijk weer eens zien waartoe Europese samenwerking dient. Natuurlijk, om economische belangen na te streven, maar ook om samen sterk te staan in tijden van dreiging en onrust. Het zou zo maar eens kunnen dat de crisis in de Oekraïne de Europese samenwerking, op gebieden als defensie en energie een forse impuls gaat geven. Meer mind en body dus in Europa. Niet zozeer vanuit verheven culturele motieven, maar gewoon vanuit platte machtspolitieke overwegingen. Een extra reden om op 22 mei de gang naar de stembus te maken.