De informatiesamenleving breidt zich snel uit. Het gebruik van moderne ICT is allang niet meer voorbehouden aan de stereotype ’30-jarige hoogopgeleide blanke man’. Tegenwoordig krijgt de Informatiesamenleving vorm op alle continenten in de wereld.
De inkleuring is echter overal anders. Een gevolg van verschillende politieke, economische en sociaal-culturele achtergronden. Een paar hoofdrolspelers zijn op dit moment wel te onderkennen. In de iBestuur-sessie ‘Reis om de iwereld in 80 dagen’, tijdens het iBestuur congres komen er drie aan bod: de VS, de EU, en China.
Een ervaren panel met ‘wereldreizigers’ zal de toestand in de iwereld belichten. Panellid nummer één heeft het gebracht tot ereburger van de Chinese stad Wuhan (10 miljoen inwoners). Panellid numer twee reist de hele wereld af met zijn BurgerServiceCode, en panellid nummer drie verkeert voortdurend in internationale kringen om over standaards voor het Internet te praten.
Waar brengt de reis ons naartoe? De discussie zal gaan over twee belangrijke vragen. In de eerste plaats, hoe wordt ons denken en doen over de informatiesamenleving beïnvloed door wat er buiten onze dijken gebeurt? Bepaalt Brussel straks onze Digitale Agenda? Valt er nog te ontkomen aan de Amerikaanse Cloud? Is het Chinese staatsgereguleerde Internet een misvatting (in onze ogen), of zou het wel eens de norm kunnen worden? Of, iets minder bedriegend, wat zijn lessons to learn uit het buitenland? Zijn er geen concepten of oplossingen die we kunnen overnemen van andere landen, net zoals we met de CIO hebben gedaan, Gateway en de Berichtenbox?
In de tweede plaats richten we de blik op onze eigen rol. De Nederlandse overheid heeft namelijk (internationaal) een aardige reputatie en staat van dienst als het gaat om de inrichting van de informatiesamenleving. Gebruiken we die positie goed genoeg om onze bijdrage te leveren aan de ontwikkelingen elders? Wij zijn goed in het exporteren van onze kennis over Watermanagement, maar moeten we niet ook een prins (of prinses) vragen om buitenlandse deuren te openen voor bijvoorbeeld ons stelsel van basisregistraties of onze kijk op keteninformatisering?
Nu het doel van de reis bekend is, zullen we kort stilstaan bij de continenten die we aandoen.
In de eerste plaats de VS. Thuisbasis van dominante innovatieve technologiebedrijven als Microsoft, Google en Facebook. Met Clinton en Gore de eerste regering die eGovernment concreet vorm gaf, onder het motto ‘putting people on line, not in line’. Inmiddels is men bezig met een volgende slag: eGovernment 2.0.
Obama had de kracht van social media al ontdekt tijdens zijn eerste verkiezingscampagne. De nadruk ligt nu op ‘open’, in termen van data en techniek. ‘High quality government service, anywhere, anytime on any device’. Maar de strategie van de VS heeft ook een ‘gesloten’ zijde. ‘9/11’ heeft namelijk een aantal spelregels omtrent de informatiesamenleving veranderd. Berucht is inmiddels de Patriot Act. Niet alleen een bedreiging voor de privacybescherming van de Amerikaanse burger, maar ook de Europese, nadat ontdekt was dat de VS inzage hadden in het Europese betalingsverkeer (via SWIFT).
‘Gesloten’ is een term die ook past bij de Chinese informatiesamenleving. Ontzagwekkend door zijn sheer numbers: China herbergt namelijk de grootste populatie Internetgebruikers (geschat aantal in 2013: 700 miljoen oftewel 52 procent van de totale bevolking -ter vergelijking, de gehele populatie van de 27 lidstaten van de EU bedraagt 500 miljoen inwoners, die van de VS ruim 300 miljoen inwoners). Deze gebruikers surfen, grotendeels via hun mobieltje, vooral naar Chinese websites: deels vanwege de taal, deels vanwege de slechte bereikbaarheid van buitenlandse sites.
De bereikbaarheid is soms bewust zo slecht, zoals bedrijven als Google en, recent, the New York Times hebben ondervonden. De Chinese overheid heeft er namelijk geen moeite mee het Chinese internet af te sluiten van de buitenwacht als dat om politieke redenen beter uitkomt. De digitale Chinese Muur lijkt op deze manier steeds meer een realiteit.
Tot slot ons eigen continent, Europa. ‘Good old’ Neelie Kroes heeft onderhand alle lidstaten bekeerd tot de heilsleer van de Digitale Agenda. Grootse plannen liggen nu klaar om die leer in de praktijk te brengen. Connecting Europe is daarbij de slogan, oftewel, Europa verdient een eigen digitale infrastructuur. De vraag is echter wie dat moet gaan betalen. En of er echt zoveel Grieken zijn die zich willen inschrijven in de Nederlandse GBA.
Tot zover de prospectus van deze reis om de iWereld op het iBestuur congres. Ondergetekende zal als reisleider optreden. Vergeet niet tijdig in te checken. All aboard!