Gerrit Zalm verdwijnt als topman van ABNAMRO. Na gered te zijn door de Nederlandse overheid, heeft Zalm ervoor gezorgd dat de bank weer terug is op de beurs. Nu die klus is geklaard, vindt Zalm het tijd om te vertrekken. Over het profiel van zijn opvolger wordt volop gediscussieerd. Moet het iemand zijn met vooral een maatschappelijk profiel, die er voor zorgt dat de bank gewetensvol te werk gaat en de minister van Financiën niet in de problemen brengt door bijvoorbeeld overdreven bonussen en salarisverhogingen? Of juist iemand die het bancaire métier goed in de vingers heeft, en zijn weg weet te vinden in de wereld van haute finance? Of all-of-the-above, plus feeling met de ontwikkelingen die zich voltrekken op digitaal gebied?
Na mijn laatste bezoek aan dé bank, pleit ik ernstig voor een digital native als nieuwe topman of -vrouw: iemand die de impact van digitale ontwikkelingen op het vak van bankieren begrijpt, én -net zo belangrijk- in staat is die technologie binnen de bank te implementeren, met alle veranderingen die daarmee gepaard gaan.
Hoe moeilijk kan het namelijk zijn om een nieuwe en/en-rekening te openen? Nadat je daarvoor eerst telefonisch een afspraak hebt gemaakt, moet je tijdens een uur durend overleg op een bankkantoor ik-weet-niet-hoeveel formulieren invullen, waarna per post de bankpassen arriveren. Doorlooptijd ongeveer een week. Iets noordelijker in Europa kunnen burgers van Estland binnen een uur een bedrijf openen. Hoezo digitale transformatie? De bank heeft bestaande processen en procedures zo goed en zo kwaad mogelijk geautomatiseerd en haar dienstverlening efficiënt ingericht, maar het lijkt mij sterk dat met deze aanpak de strijd tegen de concurrenten vol vertrouwen tegemoet kan worden gezien.
Die concurrentie bestaat niet alleen uit de bekende challengers, waarvan vooral ING serieus werk lijkt te maken van digitale transformatie, maar ook uit een horde onbekende kleine bedrijven die een deel van de markt proberen te veroveren met nieuwe businessmodellen gebaseerd op digitale technologie. Deze fintech-bedrijven zijn alleen maar bezig met de toekomst en de theorie van disruptieve innovatie leert dat hier zomaar een nieuwe kampioen uit kan voortkomen.
Een klassiek voorbeeld is de plotselinge opkomst van social-media bedrijf Instagram, en de ondergang tegelijkertijd van het aloude Kodak. Binnen een paar jaar tijd was Kodak zijn almachtige positie kwijt, terwijl het nota bene zelf de uitvinder van de digitale fotografie in huis had. Het bedrijf was simpelweg niet in staat geweest om snel genoeg een omslag te maken naar de nieuwe wensen van consumenten.
Van de vertrekkende topman Gerrit Zalm herinneren we ons vooral zijn liefde voor flipperen. De flipperkast is nu bijna uitgestorven. Laat zijn opvolger goed bekend zijn met fintech, dat de nieuwe gamechanger is voor het vak van bankieren. Fintech als het nieuwe flipperen voor ABNAMRO, dus.
Evert-Jan Mulder